W ramach kursu „Podstawy inwestowania na giełdzie” kluczowe jest zrozumienie terminologii i koncepcji, które są fundamentem dla wszystkich operacji i strategii na rynku finansowym. Niniejszy fragment kursu koncentruje się na wyjaśnieniu podstawowych pojęć rynku finansowego, które są nieodzowne do zrozumienia dalszych zależności pomiędzy otoczeniem gospodarczym a rynkiem kapitałowym.
Rynek finansowy: definiuje się go jako zorganizowany system wymiany instrumentów finansowych, gdzie uczestnicy rynku (inwestorzy, pośrednicy, emitenci) dokonują transakcji. Rynek finansowy podzielony jest na segmenty, wśród których wyróżnia się rynek kapitałowy, rynek walutowy, rynek towarowy oraz rynek pieniężny.
Instrument finansowy: instrument finansowy to wszelkiego rodzaju aktywa, które można handlować na rynku finansowym. Obejmuje to zarówno wartości papierowe, jak i pochodne instrumenty finansowe, które są przedmiotem kupna i sprzedaży oraz mogą przybierać formę akcji, obligacji, praw poboru, instrumentów pochodnych takich jak kontrakty terminowe czy opcje.
Kapitalizacja rynkowa: jest to łączna wartość rynkowa wszystkich akcji spółki notowanej na giełdzie. Wartość ta obliczana jest przez pomnożenie ceny akcji przez całkowitą liczbę akcji znajdujących się w obiegu. Kapitalizacja ta dostarcza informacji o wielkości firmy oraz o tym, jak jest ona wyceniana przez rynek.
Wolatylność: określa stopień zmienności ceny instrumentu finansowego w określonym czasie. Wysoka wolatylność jest często interpretowana jako wzrost ryzyka inwestycyjnego, podczas gdy niska wolatylność może wskazywać na stabilność ceny instrumentu.
Liquidity (płynność): płynność rynkowa odnosi się do zdolności rynku do obsługi dużych transakcji bez istotnego wpływu na cenę instrumentu finansowego. Rynek o wysokiej płynności pozwala na szybkie zamykanie pozycji bez znacznych dyskont.
Wskaźnik zadłużenia: wskaźnik ten określa stopień, w jakim przedsiębiorstwo finansuje swoją działalność za pomocą długu w porównaniu do własnego kapitału. Wysoki poziom zadłużenia może zwiększać potencjalne zyski dla akcjonariuszy, ale równocześnie podnosi poziom ryzyka finansowego przedsiębiorstwa.
Stopy procentowe: reprezentują koszt kapitału lub stopę zwrotu z inwestycji. W kontekście otoczenia gospodarczego, stopy procentowe ustalane przez bank centralny mają bezpośredni wpływ na gospodarkę kraju, w tym na rynek akcji, wpływając na decyzje inwestycyjne, konsumpcję i oszczędności.
PKB (Produkt Krajowy Brutto): stanowi miernik ogólnej produkcji ekonomicznej danego kraju i jest używany do mierzenia wielkości gospodarki oraz tempa jej wzrostu. Dynamika PKB może być silnym wskaźnikiem zdrowia gospodarczego, co z kolei może wpłynąć na rynki finansowe.
Indeksy Giełdowe: są to złożone wskaźniki reprezentujące wartość wybranych akcji, które mają za zadanie odzwierciedlić ogólny stan rynku lub jego określonego segmentu. Na przykład, indeks WIG20 jest miernikiem zachowań cen dwudziestu największych spółek notowanych na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie.
Rynek pierwotny i wtórny: rynek pierwotny odnosi się do emisji nowych instrumentów finansowych, takich jak IPO (Initial Public Offering), gdzie inwestorzy kupują akcje bezpośrednio od emitenta. Rynek wtórny to rynek, na którym inwestorzy kupują i sprzedają instrumenty finansowe już istniejące, które zostały wcześniej wprowadzone na rynek pierwotny.
W kolejnych częściach kursu dokładniej omówione zostaną powyższe pojęcia oraz ich zastosowanie w analizie wpływu otoczenia gospodarczego na giełdę. Zrozumienie tych koncepcji jest niezbędne do przyswajania bardziej zaawansowanych zagadnień, które zostaną przedstawione w dalszych modułach.